Ο βίος του Ισμαήλ Φερίκ Πασά = Spina nel Cuore / Ρέα Γαλανάκη

Η αιχμαλωσία του αγοριού, η αλλαγή της θρησκείας και η σταδιοδρομία του στη διοίκηση δεν ήταν ασυνήθιστο φαινόμενο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η περίπτωση του Ισμαήλ Φερίκ πασά υπήρξε ίσως ιδιαίτερη για πολλούς λόγους. Περίπου μισόν αιώνα μετά την αιχμαλωσία του, επέστρεψε για να καταστείλει την επανάσταση στη γενέτειρά του εκεί δολοφονήθηκε ή σκοτώθηκε. Ο αδελφός του έτυχε να είναι από τους εμψυχωτές και χρηματοδότες της ίδιας επανάστασης. Και, όπως συμβαίνει συχνά με τα πρόσωπα που κινούνται στις παρυφές της ιστορίας, το κενό των γραπτών πληροφοριών καλύπτεται από τις προφορικές παραλλαγές, αφήνοντας βέβαια τις απαραίτητες ρωγμές για τη λογοτεχνία. Το δίδυμο χώρου και ιστορίας, το μεσογειακό δηλαδή σκηνικό του 19ου αιώνα, δίνεται από τις δύο διαφορετικές σκοπιές. Από τη σκοπιά του μύθου η αφήγηση είναι το τρίτο πρόσωπο, το ύφος δανείζεται ποιητικούς τρόπους, τα γεγονότα υπάρχουν σχεδόν αφηρημένα και ο χρόνος συμβολικά. Από τη σκοπιά της ιστορίας η αφήγηση είναι στο πρώτο πρόσωπο, ο ρεαλισμός των πολεμικών επιχειρήσεων διακόπτει το μονόλογο του αφηγητή, ο χρόνος απλώνεται στην εξαντλητική καθημερινότητα των εννέα μηνών. Ο βίος του Ισμαήλ Φερίκ πασά διατρέχει τους δύο τρόπους αφήγησης, αποτελώντας το συνδετικό τους ιστό. Η αιχμαλωσία του και η επιστροφή, το αίσθημα του αθώου και του εναγούς, το κάλεσμα του θανάτου, η εξιδανίκευση της χαμένης ζωής και η διάψευσή της, οι διαφορετικές κάθε φορά παγίδες της ιστορίας και η είσοδος των σύγχρονων ευρωπαϊκών ιδεών στην Ανατολική Μεσόγειο, ο κλειστός, συναισθηματικός κόσμος του ήρωα, αποτελούν μερικά από τα βασικά θέματα του μυθιστορήματος.