Σέργιος και Βάκχος / Μ. Καραγάτση

Το "Σέργιος και Βάκχος" (1959), ιστορικό μυθιστόρημα ή καλύτερα μυθιστορηματική χρονογραφία, αντλεί την υπόθεσή του από το Βυζάντιο, εξιστορεί όμως συνολικά, άλλοτε σοβαρά και άλλοτε με ευτράπελο τρόπο, δεκατέσσερις αιώνες ζωής του Ελληνισμού, από το 250 μ.Χ. έως το 1948. Οι άγιοι Σέργιος και Βάκχος δεν ζουν αποσυρμένοι στην μακαριότητα του Παραδείσου αλλά αντίθετα, από τον περικαλλή ναό που έχτισε προς τιμήν τους ο Ιουστινιανός, παρακολουθούν με άγρυπνο μάτι την πορεία της Ρωμιοσύνης αλλά και ολόκληρης της Οικουμένης, τη συζητούν, τη σχολιάζουν, την κρίνουν. Εν τω μεταξύ ο αναγνώστης ευφραίνεται και ξεκαρδίζεται. Το μυθιστόρημα αυτό είναι μοναδικό μέσα στο έργο του Καραγάτση, όχι μόνο επειδή δεν υπάρχει άλλο που να εμπνέεται από το Βυζάντιο -εκτός από το διήγημα "Χριστούγεννα του 1448 μ.Χ."- αλλά και για έναν ακόμη λόγο: ο συγγραφέας του έγραψε ο ίδιος και μια σύντομη επιτομή του με τον ελαφρώς διαφορετικό τίτλο: "Η θαυμαστή ιστορία των αγίων Σεργίου και Βάκχου".