Σμύρνη 1922 : "... κι αρχίνισεν η σφαή κι ηπήρεν το φευγιό..." / Τόνια Α. Μανιατέα.

"... Ο καπνός εσκόρπισε παντού κι έπνιξε τη Σμύρνη.
Κι έτσι, καθώς κείνοι πο 'χαν έβρει καταφύι στην καρδιά τσι πόλης, αναγκαστήκανε με τις φλόες να 'βγουν από τις τρύπες των, ετρέξαν όπως-όπως στην παραλία, φορτώνουντας όλο και πιότερο την προκυμαία και σπρώχνουντας προς τη θάλασσα τσ' άλλοι πο 'χαν πιάσει θέση στην άκρια και θεωρούσαν τσ' εαυτοί των τυχεροί που θα 'νουσαν οι πρώτοι για τα παπόρια. Τρέχανε οι κυνηημένοι απ' τις φλόες προς την παραλία και στοιβαζούντουσταν σ' τσι κυνηημένοι απ' τσι σφαείς, δεν αντέχανε πολλοί την πίεση στην άκρια, χάνανε την ισορροπία των κι ηπέφτανε κειδανά στο νερό του λιμανιού. Οι επόμενοι σκαρφαλώνανε στα βαρκάκια π' ελυϊόντουσταν στη θάλασσα δεμένα απ' τις πλώρες των με τσι ντόκοι. Οι μεθεπόμενοι βουτάαν κι αυτοί να πιαστούνα από μιάνε κουπαστή, απ' ένα κουπί, ό,τι τέλος πάντων, κι ήφερναν τούμπα τις βάρκες κι επνιούντουσταν όλοι μαζί.
Μπρος γκρεμός κι οπίσω ρέμα ήντουνε για τσ' άμοιροι τσι πρόσφυοι και τσι ντόπιοι π' επάλευανε με νύχια και δόντια να σωθούνε αλλά βλέπανε τώρα πως για από φωτιά θα πάνε για από νερό κι άμα γλιτώσουνε κι απ' τα δυο, ο άλλος μεάλος κίντυνος ήντουνε για δαύτοι οι οχτροί. Απελπισμένοι κειδανά, κυκλωμένοι απ' όλες τις μεριές, εχανούντουσταν κι αναμετάξυ των οι οικογένειες και φωνάζαν οι μανάδες τα παιδιά των και φωνάζαν τα παιδιά της μανάδες..."
Οι δραματικές σκηνές της σφαγής και του κυνηγητού των προσφύγων του '22 αναβιώνουν μέσα από την περιπέτεια της αστικής σμυρναίικης οικογένειας Αντωνιάδη. Παράλληλα με την ταπεινωτική ήττα του ελληνικού στρατού στο μέτωπο της Μικρασίας και λίγες μόνο μέρες πριν την ολέθρια εμφάνιση Τσετών και Τούρκων στρατιωτών στην πρωτεύουσα της Ιωνίας, ο πληθυσμός της Σμύρνης εξακολουθεί να πιστεύει στο θαύμα, που δεν ήρθε ποτέ. Εκατομμύρια πρόσφυγες εγκαταλείπουν τα πατρογονικά τους και αναζητούν προστασία στη μάνα-Ελλάδα, όπου τους περιμένει ένα νέο κυνηγητό...