Εκκλησίες και μοναστήρια του Καστελλόριζου : τα χριστιανικά μνημεία του Ακρίτα του ελληνικού νότου, αρχιτεκτονική και πολιτιστική αιγαιοπελαγίτικη κληρονομιά : ιστορική έρευνα / Κυριάκος Μιχ. Χονδρός.

Περιέχει βιβλιογραφία : σ. 231-232 και ευρετήριο.

Η γεωγραφική θέση του Καστελλόριζου (πολύ κοντά στη Λυκία και στο μέσο της θαλάσσιας γραμμής Ιεροσολύμων και Κωνσταντινούπολης), βοήθησε όχι μόνο να δεχθεί πολύ νωρίς τον χριστιανισμό, αλλά και να αναδείξει τους τοπικούς Αγίους Νίκανδρο και Ελεούσα. Γεγονότα που παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στο νησί λειτούργησε Θεολογική Σχολή, στα χρόνια της Ιταλοκρατίας, ενώ οι Ιερωμένοι της Λυκίας κρατούσαν στενές επαφές με τους κατοίκους.
Επίσης η αρχιτεκτονική κληρονομιά, ο εκκλησιαστικός πλούτος, η ιστορική εξέλιξη από την εποχή του Απόστολου Παύλου μέχρι σήμερα καταγράφονται και διανθίζονται με λαογραφικά δρώμενα, με ήθη και έθιμα που τελούνται μόνο στο ακριτικό νησί.
Είναι αλήθεια ότι οι εκκλησίες και τα μοναστήρια υπήρξαν από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες αγωνιστικές και πνευματικές επάλξεις στις οποίες έβρισκαν καταφύγιο και ενδυνάμωση οι πιστοί.
Αυτές οι αξίες και οι ιδιαιτερότητες του εκκλησιαστικού πλούτου και η δόξα του Καστελλορίζου, αναδεικνύονται χάρη στο μεράκι, στην συστηματική έρευνα και στη διεισδυτική ματιά του συγγραφέα Κυριάκου Μιχαήλ Χονδρού.
Τα χριστιανικά μνημεία, τα θρησκευτικά κειμήλια, αριστουργήματα και έργα τέχνης, εξετάζονται και προβάλλονται σ ένα λαμπρό λεύκωμα που μοιάζει με θησαυροφυλάκιο μνημείων εξαιρετικής σημασίας.
Το βιβλίο παρέχει τη δυνατότητα στον κάθε αναγνώστη να θαυμάσει και να γνωρίσει την ιστορία, την τέχνη και την Αγιότητα μιας ιστορικής, αλλά σημαδεμένης περιοχής, αφού ο Β' Παγκόσμιος πόλεμος προξένησε μεγάλες καταστροφές .
Ανάμεσα στα περιεχόμενα περιλαμβάνονται τέμπλα, άμβλωνες, δεσποτικοί θρόνοι, εικονίσματα, κωδωνοστάσια, φορητές εικόνες της βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης, εκκλησιαστικά σκεύη και άλλα. Καταγράφονται και παρουσιάζονται για πρώτη φορά όλες οι εκκλησίες και τα μοναστήρια. Με κάθε λεπτομέρεια.
Πέραν από την θρησκευτική, ιστορική και καλλιτεχνική αξία, το βιβλίο αποκτά και μια άλλη σημασία : Προβάλλει τα κειμήλια της χριστιανοσύνης, την θρησκευτική ταυτότητα του πιο ακραίου συνόρου της ελληνικής επικράτειας και των Ευρωπαϊκών συνόρων, τη στιγμή που η Ευρώπη αναζητεί ψυχή και ταυτότητα. Και η συμβολή- προβολή αυτή γίνεται κατορθωτή χάρη στη πρωτοβουλία που έλαβε, η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος.
Η χώρα μας και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες ώστε να προστατέψει, το συντομότερο δυνατόν, αυτήν τη πολιτιστική κληρονομιά, που αποτελεί σημαντικό μέρος της ευρωπαϊκής, αλλά και της παγκόσμιας κληρονομιάς.